Cookie Nedir ?
Cookie'ler küçük dosyalardan oluşur bundan kaynak olarak Kurabiye adını alır. Ki, kurabiye kırıntıları da çok fazla yere dağılır, bundan esinlenerek bu veri akışını Cookie olarak adlandırılmıştır diyebiliriz. Konumuza dönecek olursak Cookie'ler küçük dosyalar olup kullanıcıların bilgisayarlarına gönderilir. Bu dosyalar (Cookie'ler) kullanıcıların bilgisayarlarında yer edinir. Ziyaretcilerin bir websitesi üzerinde uyguladıkları bazı adımları takip eder ve daha sonra kullanıcıya yaptıkları uygulamalarla alakalı verileri tekrar gözönüne sunar. Cooki'de hangi siteden gönderildiği, sonlanma tarihi, değernin ve adının ne olduğu gibi bilgiler bulunur.
Buradan yola çıkarak;
Cookie'ler Nerelerde Kullanabiliriz ?
Sorusuyla devam edebiliriz...
Yazısımızın ilk kısmında da belirttiğim gibi Cookie'ler ziyaretcileri birbirinden ayırmak için geliştirilmiştir diye bahsetmiştim. Günümüzde Cookie'ler günümüzde iki amaçla kullanılır.
Birincisi ziyaretçileri bir birbirinden ayırmak amaçlı, ikincisi ise kullanıcıları takip etmek amaçlıdır.
Ziyaretçilerin biribirinden ayırt edilmeleri üyelik sistemlerinin mantığıdır. Her üye için veya yeni gelen bir zyaretçi için siteye "Hoşgeldin ............" şeklinde bir karşılama mesajı yazarsak daha hoş olur. Ziyaretçileri öncelik olarak görsel açıdan kendini özel hissettirecek gelişmeler yapılabilir. Ziyaret eden kişinin ilgi alanı Bilgisayar bileşenleri ise ona Bilgisayar bileşenleriyle alakalı ürünler gösterebilirsiniz.
Kullanıcınıza tanımış olduğunuz bazı üyelik sistemleriyle alakalı önerileriniz varsa ise, bu kullanıcıyla alakalıda bazı özel uygulamalar yapabilirsiniz. Mesela sitenizde sıklıkla alışveriş yapan biriyse ona %10 ve benzeri indirim uygulamaları yapabilirsiniz. Eğer içerik üzerinde belirlemiş olduğunuz bir sisteminiz varsa bu kullanıcıyla alakalıda daha sonra hediyelerde verebilirsiniz.
Diğer yandan ise Kullanıcıyı takip etmek amaçlı kullanabilirsiniz ki bunu kullanıcı özeline girmeden yapma hassasiyetini göstermek amaçlanmış olamlıdır. Kullanıcıların özeline saygı birinci düzeyde prensip edilmelidir.
Ziyaretçileri takip etmenin, websitesi sahibi için ve kullanıcı için faydaları vardır. Websitesi sahibi için kullanıcılar hangi bölümleri ziyaret ettiğini öğrenip iş plaınınızı buna göre düzenleyebilirsiniz. Çok ziyaret edilen sayfaları veya ürünleri daha ön plana çıkartırsınız. Bunlara bağlı olarakta reklamlar yapabilirsiniz. Bunlara bağlı olarakta sitenizi siyaret edenler üyeler mi yoksa standart sitenize uğrayan ziyaretçiler mi olduğunu belirler buradan da ona göre planınızı çıkartabilirsiniz ve sitenize üye çekmek veya daha fazla kullanıcı çekmek amaçlı uygulamalar geliştirebilirsiniz.
Ziyaretçi takip etmeninde ziyaretçi açısından da faydaları vardır. Örneğin sürekli olarak alışveriş yaptığınız websitesinde ki ürünleri daha sonra internet ortamında gezinirkende önünüze indirimli hali size gösterilecektir ve buda sürekli olarak o websitesine ziyaret etmeden de indirimlerden veya ziyaretçi açıcından faydalı olacak gelişmelerden yararlanmanızı haberdar olmaınızı sağlayacaktır.
Bir ziyaretçi hangi sıklıkla sitenizi ziyaret ettiğini , ne tür ürünlere baktığını, alışveriş yapma sıklıkığını vs. hareketlerini takip eder ve veritabanına gireriz. Girmiş olduğumuz bu verilerin analizini yapar ve bu analizleri gerek site tarafı için gerekse kullanıcı için stratejiler geliştiririz. Amaç daha fazla ziyaretçi çekmek ve daha fazla ciro elde etmektir. Ziyaretçinin ilgi alanlarının takip edilmesi ziyaretçinin yararına olacaktır.
Cookie veya Session kullanmanın önemide burada artıyor. Websitemizde Cokiie veya Session kullanıyorsak, kullanıcılara bunun uyarısını ekran görünütüsü veya keran mesajı ile öncelik olarak vermeliyiz ve ayrıntılı olarakta ekstra bir sekme sayfası oluşturup Cookie yani neden takip ettiğinizi açıklayıcı anlaşışır bir biçimde anlatmanız gerekmektedir.
WebSitesi sahipleri ziyaretçilerine şeffaf olamılıdır.
Cookie Nasıl Oluşturulur ?
Cokkie oluştururken setcookie komutu kullanırız. Setcookie komutu parametrelere sahiptir. Parametrelerden bazıları;
Name : Cookie'nin adıdır.
Value : Cookie'nin değeridir.
Expire Date: Cookie yaşam süresidir.
Path : Cookie'lerin geçerli olduğu yerleri belirlersiniz.
Domain information : Fazla ziyaretçisi olan siteler için geçerli olan fazla sunucu tutmasıdır.
Secure parameter: Güvenlik parametreleri vermektir. Örneğin 0 ve 1 değerleri alabilir. Eğer 1 değeri alırsa Cookie sadece HTTPS protokolüyle çalışır.
Setcookie komutu ile parameterleri oluşturmaya başlayalım.
Cookie oluştururkende hangi parametreyi nerye yazacağımız önemli olduğu için öncelik şu şekilde ilerleyelim,
Cookie oluşturma yöntemi;setcookie(isim,deger,sonlanmatarihi,path,dmainbilgisi,güvenlik paramateresi)
setcookie("laptop","GAMER")Yapıda her iki parametremizide yazdığımızı görüyoruz. ilki Cookie'nin ismi ve diğeri de Cookie'nin değeri oluyor. Eğer buraya birde Expire date parametresini yazmış olsaydık, Cookie oturumluk oluşturulmuş olacaktı. Tarayıcı açıkken çalışacak, kapandığı zamanda sonlanmış olacaktı.
Cookie oluşturulduğunu anlamak için ilk yöntem denemedir yani tarayıcımızda hata mesajı görüntülenmiyorsa Cookie oluşturulmuş demektir. Bir diğer yöntem ise if kontrol yapısıyla oluşturuluyor ki buda en olumlu yöntemden birtanresi. Burada oluşturduğumuz setcookie komutu True oluşturulmadıysa False değerini döndürür.
Örnek olarak:
<?phpyukarıda yapmış olduğumuz PHP ile oluşturduğumuz Cookie örneğidi. Tabii ileride sadece PHP tag'ları değil oluşturacağımız sitelerde yüzlerce HTML tagları göreceksiniz. Cookie işlemini birde HTML tag baz alarak oluşturalım.
if (setcookie("laptop","GAMER")) {
echo "Cookie oluşturuldu.";
} else {
echo "Cookie oluşturulamadı.";
}
?>
<html>
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content=text/html; charset=utf-8" />
<tittle>Untitled Document</title>
</head>
<body>
<?php
if (setcookie("kitap","PHP")) {
echo "Cookie oluşturuldu";
}
?>
</body>
</html>
Yani burada sayfanın başına ve sonuna iki komut gireceğiz.
<? ob_start(); ?>
<html>
<head>
..
..
..
..
..
......
}
?>
</body>
</html>
<? ob_and_flush(); ?>
Yukarıda ki kodlarla Cookie oluşturma işleminde hata almasını önlüyoruz.
